Samen ZoeterMeer Gezond probeert weg naar transformatie glad te strijken

De weg naar sector- en domeinoverstijgende samenwerking? Die is niet geplaveid, laat Mirjam Biemans tijdens de MGZ Netwerkdag zien. Mirjam is coördinator kwetsbare ouderen van EerstelijnsZorg Zoetermeer. Ze vertelt over de ambities en obstakels van het MGZ Plus-project in haar regio. Dat project is onderdeel van Samen ZoeterMeer Gezond.

'Waar staat die Plus voor in ons MGZ Plus-project?', vraagt Mirjam bij de start van de sessie aan de zaal. 'En-én-én, dus met elkaar?', reageert een van de deelnemers. Mirjam glimlacht: 'Zeker. Die Plus staat voor een veel bredere samenwerking van de medisch generalistische zorg dan de definitie van de Nederlandse Zorgautoriteit. Voor ons gaat geriatrische ouderenzorg over veel meer dan behandeling door de huisarts, specialist ouderengeneeskunde en/of arts verstandelijk gehandicapten. Het gaat bijvoorbeeld ook over de geriater, verpleegkundig specialist geriatrie, casemanager dementie en ouderenpsychiater.'

Echte transformatie 

De zaal is benieuwd hoe de zorgpartijen in Zoetermeer dezelfde taal leren spreken. Aandachtig luisteren ze naar het verhaal over de ontwikkelingen van Samen ZoeterMeer Gezond. In de Zuid-Hollandse stad is een kwart van de 75-plussers kwetsbaar en is er een groot tekort aan intramurale zorg. 'Het is een beweging in het kader van zorg op de juiste plek', begint Mirjam, 'want we zien dat iedereen – de ouderenzorg, huisartsen, ggz – worstelt met de capaciteit. In onze stad kennen alle partijen elkaar goed. En we kunnen elkaar laagdrempelig benaderen. Onze ambitie gaat verder dan het maken van samenwerkingsafspraken; het gaat om transformatie van de zorg.' 

Hoe komt die transformatie tot stand? Voor Mirjam begint dat bij 'groots dromen'. Dat doen de zestien partijen die aan de slag gaan met het bedenken van een gezamenlijke visie en gezamenlijke werkagenda. Met als missie: het realiseren van toekomstbestendige geriatrisch expertise, ongeacht de locatie, verzekering en moment van zorg. Mirjam: 'Volgens deskundigen is dat kansrijk, mits we sector- en domeinoverstijgend transformeren.' 

Niet geplaveide weg 

Het voorwerk voor het Transformatieplan begon een jaar geleden met goedbezochte werksessies voor verwijzers en professionals. 'Die verkenning was heel dynamisch', herinnert Mirjam zich. Daarna volgden bijeenkomsten met managers en directeuren, gevolgd door sessies met bestuurders. Mirjam neemt de zaal vooral mee in de route: 'Want die is niet geplaveid.'  

Eerlijk vertelt ze dat zij bij andere sessies een gedeeld urgentiebesef miste: 'Ondanks de hoge opkomst bij de managers en directeuren bijvoorbeeld, zag ik niet het besef ontstaan dat we samen iets te doen hebben voor de toekomst. Daarom gaf ik ze een huiswerkopdracht mee. Die ze vooral beantwoordden vanuit hun eigen organisatie en minder vanuit de brede opgave. Ook op de pitch die ze moesten maken met de thema’s voor domein- en overstijgend werken verschilden de reacties sterk. De één redeneerde vanuit de eigen organisatie. De ander vond dat bestuurders dapperder moeten zijn en bijvoorbeeld een sectoroverstijgend medisch behandelteam moeten opzetten.'

Van wie is de patiënt? 

Mirjam ziet wel bereidheid tot brede samenwerking, maar die loopt vast door beperkte capaciteit en gebrek aan centrale regie. In de zaal ontstaat een discussie over patiënten die tussen wal en schip vallen. Zoals mensen met een combinatie van cognitieve, psychiatrische en gedragsproblemen in Zoetermeer.

Een deelnemer merkt daarbij op: 'Het is toch legitiem van een bestuurder om die persoon geen bed te kunnen geven? De Wlz- en GGZ-budgetten zijn heel anders, net als de opleidingsniveaus van personeel. Is het beeld van de politiek hier niet te optimistisch over?' Met dat laatste is Mirjam het eens: 'Maar dan moet je dat wel durven benoemen. Getouwtrek over 'van wie is de patiënt?' moet je wegorganiseren. Heel jammer dat ook de IZA-, GALA en WOZO-gelden gescheiden budgetten zijn. Mijn advies? Geef het geld als één budget aan de regio.' 

Doel in mootjes hakken 

Hoe gaat het verder met de transformatie van MGZ-Plus? Mirjam: 'Gisteren schreven we nog aan het Transformatieplan en in december hopen we op goedkeuring van Samen ZoeterMeer Gezond. In overleg met de bestuurders kiezen we ervoor om ons doel in mootjes te hakken.' De focus komt te liggen op kwetsbare ouderen die bij het zoeken van een bed stelselmatig buiten de boot vallen. Om een patiënt te kunnen plaatsen moet het Regionaal Transferpunt Zoetermeer (RTP) triage en doorzettingsmacht krijgen. Mirjam: 'Dat multifunctionele beddenhuis moet er komen. Daarvoor kijken we in de richting van het CAZ, het Centrum Acute Zorg. Daarin bieden verschillende zorgpartijen één voordeur voor acute zorg. Maar we gaan het pas optuigen als het personeel en de bedden er zijn.' 

Zelf gaat Mirjam bijna met pensioen. Ondanks de obstakels gelooft ze in een positieve afloop van de transformatie: 'Als je professionals en verwijzers met een opdracht bij elkaar zet, die geborgd is door meerdere bestuurders, dan ben ik er heilig van overtuigd: deze beweging komt op gang!' 

 Door Anja Klein