Kansen voor betere infectiepreventie samen met cliënten

Cliënten met een licht verstandelijke beperking willen wel meer over infectiepreventie en hygiëne weten. Ze missen nu vaak de uitleg hierover. Daarnaast zijn er verschillen tussen hoe begeleiders en locaties afspraken en regels uitvoeren. Dit biedt kansen voor een betere infectiepreventie. Het actief betrekken van cliënten kan je hier veel bij helpen.

Dit blijkt uit onderzoek naar het perspectief van cliënten op hygiëne en infectiepreventie. Het onderzoek was in opdracht van Regionaal Zorgnetwerk Antibioticaresistentie Utrecht (RZN ABR Utrecht), zie kader.

Hoe kun je samen met cliënten zorgen voor betere infectiepreventie?

Je kunt 3 dingen doen om samen met cliënten infectiepreventie te verbeteren.

1. Verbeter de kennis en motivatie van cliënten

Ga het gesprek met cliënten aan over hygiëne en een schone omgeving. Wat vindt de cliënt belangrijk hierin? En wat vind jij als begeleider belangrijk? Dit is een mooi moment om uitleg te geven over het hoe en waarom van bepaalde maatregelen op infectiepreventie.

‘We hebben van meerdere cliënten gehoord dat er geen instructies zijn hoe ze moeten schoonmaken. Vaste taken en regels voor het schoonmaken is niet genoeg om bewustwording te creëren van het belang van een schone omgeving. Ook willen cliënten graag meer betrokken worden bij de regels, zodat hun perspectief en wensen ook gehoord worden’, vertelt Anna-Febe Hartzuiker. Ze is samen met Marleen van Gerven projectleider gehandicaptenzorg. Zij hebben dit onderzoek uitgevoerd.

Tips

Hoe kun je kennis van cliënten verbeteren? Dit zijn 3 tips:

1. Denk aan het ontwikkelen van een Steffie-module over hygiëne en infectiepreventie. Cliënten zijn heel enthousiast over Steffie!
2. Maak samen met cliënten een simpele poster met dé gouden regels over goed schoonmaken. Op de poster kun je met pictogrammen werken voor de duidelijkheid. 
3. Check binnen je organisatie of jullie een vragenlijst kunnen opstellen met meerkeuzevragen over hygiëne en infectiepreventie. Die lijst helpt je gelijk om een mooi gesprek met een cliënt te hebben. En je komt te weten wat een cliënt wel of niet weet en nodig heeft.

2. Spreek 1 manier van werken met elkaar af

Cliënten en begeleiders maken vaak schoon, zoals ze het zelf hebben geleerd thuis. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld persoonlijke hygiëne, handhygiëne en bij het eten klaarmaken. Dan krijg je veel verschillen en meningen over wat ‘schoon en hygiënisch’ is. En de ene begeleider controleert meer of minder dan de ander. Ook tussen locaties zijn er verschillen. Dat zag je bijvoorbeeld tijdens corona.

Het helpt om samen met cliënten afspraken te maken over hoe je werkt. En waarom je zo werkt. Anna-Febe: ‘Als iedereen werkt zoals die het beste vindt, dan kunnen er te veel verschillen ontstaan tussen locaties en begeleiders. Dat levert onduidelijkheid op voor cliënten. Sommige begeleiders vinden bijvoorbeeld het gebruik van mondkapjes en handschoenen onpersoonlijk. Terwijl het cliënten juist een veilig gevoel geeft. Als je cliënten erbij betrekt, dan hoor je dit soort gedachten en gevoelens ook.

Een ander voorbeeld is een cliënt die een besmettelijke ziekte krijgt. Dat vinden sommige andere cliënten dan bijvoorbeeld “vies”. Duidelijkheid en voorlichting over besmettelijke ziekten, helpt om dit soort situaties te voorkomen.’

Tip

• Maak het onderwerp infectiepreventie onderdeel van het huiskameroverleg. En maak een agenda met onderwerpen die je door het jaar heen bespreekt.

3.  Praat regelmatig over infectiepreventie met elkaar

Het wordt makkelijker om je aan afspraken en regels te blijven houden als het onderwerp steeds terugkomt. Je kunt infectiepreventie en hygiëne in je organisatie samen verbeteren als je het er vaker over hebt. Welke kennis mist nog? Wat kan duidelijker of beter geregeld worden?

Anna-Febe: ‘In de praktijk zien we dat infectiepreventie pas onderwerp van gesprek wordt in een situatie waar maatregelen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan een besmettelijke ziekte of uitbraak. Preventie gaat juist over het voorkomen van die situaties.’

Tips

Op welke momenten kun je het over infectiepreventie hebben met je cliënten?

• tijdens individuele begeleidingsgesprekken;
• tijdens een huiskameroverleg met de groep;
• tijdens de cliëntenraad.

Per team is het fijn om een collega te hebben die in de gaten houdt of het goed gaat met het uitvoeren van de afspraken en regels. En die veel kennis heeft. Zo iemand noem je een aandachtsfunctionaris of taakhouder.

Lees meer over het onderzoek:

• Het cliëntperspectief op hygiëne en infectiepreventie

Meer weten over infectiepreventie?

• Samen scherp op schoon werk