Innovatie bij Vitalis: ‘Het slechtste wat je kan doen, is een innovatieteam oprichten'

Het slechtste wat je kan doen voor innovatie, is het oprichten van een innovatieteam. Was getekend, Charlotte Uil-Perdon en Suzanne Keizer, projectleider innovatie en programmamanager innovatie bij Vitalis WoonZorg Groep. Een prikkelende uitspraak die tijdens de bijeenkomst over 'De Organisatie van Innovatie' door beiden met nuances in de juiste context werd geplaatst. In dit artikel laten we je aan de hand van de aanpak bij Vitalis zien hoe je jezelf als innovatieteam zoveel mogelijk overbodig maakt.

De afgelopen jaren zijn innovatieteams als paddenstoelen uit de grond geschoten. Ook veel zorgaanbieders willen innovatieteams oprichten. Hoe zorg je ervoor dat innovaties niet aan het innovatieteam blijft plakken? Het is een van de meest prangende vragen onder innovators, blijkt uit een rondgang in het netwerk Zorgvernieuwers.

Mate van innovatiekracht bepaalt noodzaak innovatieteam

Het oprichten van een innovatieteam kan wel degelijk een enorme boost geven aan innovatie. Zeker als een organisatie meer aandacht wil voor het thema. Vitalis is zelf ook 'pas' drie jaar geleden gestart met een innovatieteam. En zijn gewoon gaan dóen. ‘Het team begon met de uitleen van allerlei zorgtechnologie,’ vertelt Suzanne Keizer. ‘Daardoor is er binnen Vitalis meer kennis en draagvlak over zorgtechnologie ontstaan. Medewerkers en cliënten zien vaak pas meerwaarde van zorgtechnologie als ze het zelf kunnen ervaren.’

Na verloop van tijd merkte het innovatieteam dat er steeds minder technologie werd uitgeleend. Niet omdat er minder gebruikt van werd gemaakt, maar doordat zorgteams zich zelf gingen ontfermen over zorgtechnologie. ‘Dat was het moment waarop de uitleen is doorontwikkeld tot een online platform voor cliënten en mantelzorgers met informatie over zorgtechnologie die zij zelf in kunnen zetten. Inclusief informatie over hoe Vitalis innoveert en welke initiatieven er op verschillende locaties zijn.’

Innovatie breed beleggen

‘Vanaf het begin was het idee dat innovatie van iedereen moest zijn,’ vervolgt Keizer. ‘Dat was echter niet direct het geval. Enthousiastelingen werden vrij gemakkelijk bereikt, maar ook zij moeten gefaciliteerd worden om hun directe collega's mee te nemen.’ Sindsdien gooit het innovatieteam van Vitalis het over een andere boeg. Op alle locaties zijn zorgtechnologieteams ingezet. ‘Zij zijn de kartrekkers en de ogen en oren op die locatie’, aldus Keizer. ‘Waar het innovatieteam van Vitalis in het begin nog een trekkende rol had, is dat inmiddels verschoven naar een faciliterende rol.’

‘Is dat nou zo vernieuwend?’

Typerend voor het verhaal van Vitalis is een videofragment dat ze laten zien tijdens de bijeenkomst “De Organisatie van Innovatie”. In het fragment passeren verschillende zorgtechnologieën de revue. Zoals een tag om op afstand deuren te openen en hulpmiddelen bij het uittrekken van steunkousen. ‘Is dat nou zo vernieuwend?’ vragen de aanwezigen zich af. Niet echt. Maar daar gaat het Vitalis niet om. Veel belangrijker is dat innovatie toegankelijk wordt gemaakt voor een breed publiek, van cliënten tot zorgmedewerkers tot mantelzorgers.

De innovatieraad

Ook de besluitvorming over innovatie is steeds breder belegd. Met als kers op de taart, de innovatieraad. Aanleiding was een lastig besluit over een zorgtechnologie. Het innovatieteam kon en wilde dat besluit niet alleen nemen. Toen is het idee van de innovatieraad geboren: een brede delegatie van de organisatie, met onder andere, cliëntenraad, zorgmedewerkers, kwaliteit, ICT, behandelaren, zorgmanagers. Iedereen die mee wil denken over zorgtechnologie en innovaties is welkom. ‘In de innovatieraad wordt besproken met welke proeftuinen we gaan starten en wordt aan de hand van de resultaten van deze proeftuinen een advies gevormd of deze technologie of innovatie Vitalis breed ingezet moet worden,’ legt Keizer uit. Een belangrijk voordeel van de innovatieraad is dat iedereen in een vroeg stadium is geïnformeerd over de technologie en project. Omdat iedereen meebeslist voelt men zich ook mede-eigenaar van het besluit. Keizer: ‘En adviezen van de innovatieraad worden niet betwist, maar één-op-één overgenomen door de directie.’

Rol innovatieteam blijft belangrijk

Kun je als innovatieteam dus maar beter opdoeken zodra innovatie breed belegd is? Nee. Een faciliterende rol blijft belangrijk om het adaptief vermogen van de organisatie te vergroten en om bestaande structuren en modellen aan te passen om de organisatie wendbaar te houden. Zie het innovatieteam als het smeermiddel om fundamentele wijzigingen aan te brengen in het bedrijfsmodel en bedrijfsvoering.