Impact van Samen Beslissen in de behandelkamer gemeten

Cliënten die zich voorafgaand aan het gesprek met hun behandelaar goed voorbereiden, kunnen beter hun behandeldoelen en -opties vaststellen en verwoorden. Dat is één van de onderzoeksresultaten uit de recente wetenschappelijke publicatie over Samen Beslissen. Vilans-onderzoeker Ruth Pel praat ons hierover bij.

Pel schreef in 2021 haar proefschrift over de methode van Samen Beslissen voor ouderen met complexe zorgvragen. Samen Beslissen is de methode waarbij zorgvrager en behandelaar gezamenlijk de behandelkeuzes maken in plaats van dat alleen de arts dat doet. Ouderen voelen zich door Samen Beslissen zekerder over de keuzes die zij maken, zijn gemotiveerder om de behandeling vol te houden en kiezen minder vaak voor behandelingen die niet bijdragen aan hun kwaliteit van leven.

Promotieonderzoek

'Uit mijn promotieonderzoek blijkt dat de aandacht van de arts niet alleen naar de aandoening of klacht van de persoon in de behandelkamer moet uitgaan, maar ook naar de persoon zelf. Vooral in doelgroep van geriatrische patiënten komt het hebben van allerlei verschillende klachten vaak voor. Het is niet wenselijk dat iedere specialist naar iedere aandoening afzonderlijk kijkt zonder het hele plaatje van de cliënt en diens ervaringen mee te nemen.'

Instrumenten

Voor het uitvoeren van Samen Beslissen zijn allerlei hulpmiddelen en meetinstrumenten ontwikkeld. Pel: 'In het deze maand gepubliceerde paper Effects of a shared decision making intervention for older adults with multiple chronic conditions: the DICO study onderzoeken we wat de impact is van deze tools. We hebben grofweg 200 patiënten verdeeld in twee groepen. Eén daarvan was de controlegroep waarbij de artsen niet getraind zijn in Samen Beslissen en de patiënten niet de Samen Beslis Hulp hebben ingevuld, een hulpmiddel voor patienten om zich voor te bereiden op het gesprek. Bij de tweede groep van 100 patiënten hadden de behandelaars wel een training Samen Beslissen gedaan en ontvingen de patiënten de Samen Beslis Hulp om samen met naasten voorafgaande aan het behandelgesprek in te vullen. Vervolgens zijn de behandelgesprekken van beide groepen vergeleken.'

Goed en slecht nieuws

De resultaten zijn gemengd volgens Pel. 'Positief is dat we zien dat patiënten die de Samen Beslis Hulp hebben ingevuld tijdens gesprekken beter hun doelen en opties kennen en kunnen verwoorden. Het slechte nieuws is dat artsen die de cursus hadden gevolgd gek genoeg minder uitlegden aan patiënten dat het belangrijk was dat patienten actief meedachten en meebeslisten.. Dus dat kun je voor de ‘overall impact’ van Samen Beslissen tegen elkaar afstrepen.'

Vervolg nodig

Pel zegt dat het artikel aanleiding gaf/heeft gegeven tot verdere ontwikkelprojecten voor Samen Beslissen. 'Het is duidelijk dat we onze instrumenten moesten verfijnen en gebruiksvriendelijker moesten maken. Daar zijn we de afgelopen twee jaar al heel druk mee bezig geweest. We moedigen het gebruik onder artsen meer aan en we optimaliseren de Samen Beslis Hulp zodat die eenvoudiger in te vullen en toe te passen is. Daar gaan we uiteraard mee verder.'

• Bekijk de Samen Beslis Hulp