'Behoefte van cliënt wordt te vaak vergeten bij nieuwe zorgtechnologie'

Het kabinet stelt 138 miljoen ter beschikking tot 2027 voor het toekomstbestendig maken van de gehandicaptenzorg. Het gaat om de uitwerking van Toekomstagenda Zorg en het ondersteunen van mensen met een beperking. Twintig miljoen van het totaalbedrag wordt beschikbaar gesteld voor zorginnovatie en technologie.

Onderbelicht is hierbij echter de vraag wat de ethische risico's zijn bij het implementeren van zorgtechnologie. Een bekende valkuil bij iets nieuws invoeren in de zorg, is namelijk om daarbij vanuit de technologie te denken en niet vanuit de behoefte van de cliënt.

Jaren geleden ging het vaak als volgt: een kwaliteitsmanager van een zorgorganisatie ging naar een beurs, raakte daar in gesprek met een leverancier van een hele mooie, nieuwe technologie en werd enthousiast. Vervolgens werd er een aantal zorgrobots of tovertafels aangeschaft en neergezet bij nietsvermoedende zorglocaties. Een half jaar later stonden die instrumenten stof te happen in een kast. Het inzetten van zorgtechnologie werd nog niet in verband gebracht met de behoefte van de cliënt of organisatie.

Structurele innovatie

Voor structurele innovatie schaf je niet zomaar een systeem aan maar maak je eerst een zorgvuldige analyse van de organisatie. Bij echt impactvol versnellen gaat het niet om kleine experimenten. Als eenmaal in kaart is gebracht aan welke innovatie de cliënt behoefte heeft, ga je kijken of de hele organisatie klaar is voor de implementatie.

Bijvoorbeeld of er voldoende commitment is bij het personeel om iets nieuws uit te proberen. Of de technische dienst in staat is om in de techniek te ondersteunen. Is het wifi-netwerk in alle gebouwen sterk genoeg om het nieuwe sensorensysteem te verbinden met het web? Al die processen moeten goed op orde zijn voor de start.

Kortom; het is belangrijk om transparant en open alle aspecten van de inzet van technologie te herkennen en te bespreken. Ook kritisch kijken naar dilemma’s en consequenties zijn belangrijk. Blijf spiegelen op essentiële aspecten; ook vanuit ethisch perspectief.

Blog door Johan Vesseur, senior adviseur Strategie en Samenwerking

Lees meer

• Tijdens de TechTalks komt dit onderwerp ook ter sprake