5 redenen om datagedreven te werken in de zorg
Gepubliceerd op: 16-04-2025
Data: dat klinkt misschien kil en zakelijk. Maar digitale data kunnen juist een grote impact hebben op het welbevinden van cliënten en werkplezier van medewerkers. Inzichten uit deze data helpen bij het geven van de juiste zorg op het juiste moment. Lees 5 redenen waarom je datagedreven wil werken in de zorg.
1. Met data ben je goed geïnformeerd over de zorg voor de cliënt
Als we het over data hebben, dan hebben we het over digitale gegevens. Hiermee bedoelen we: informatie over hoe het met de cliënt gaat, wat zijn of haar gewoontes en behoeften zijn en hoe het zorgplan eruitziet. Als zorgprofessional wissel je dagelijks informatie uit met collega’s en andere zorgprofessionals. Het is namelijk belangrijk dat de ander óók weet wat er speelt. Je kunt niet zonder, wil je goed voor de cliënt kunnen zorgen.
Elektronisch cliëntendossier (ECD)
Het elektronisch cliëntendossier (ECD) staat hierbij centraal. Dit wordt vaak gezien als een bron van ergernis, omdat je zoveel moet invoeren. Maar bedenk ook eens wat je hier allemaal aan informatie uit kunt halen en hoe die informatie je kan helpen in je dagelijkse werk.
Je kunt bijvoorbeeld in deze gegevens zien welke kenmerken en zorg de cliënten hebben waar jouw team voor zorgt. En of dit door de tijd verandert. Past het moment waarop bepaalde zorg geleverd wordt nog wel bij het ritme van de cliënt? Moet de zorgzwaarte van de cliënt misschien worden opgehoogd? Heb je genoeg expertise voor deze zorgtaken in huis? En wat betekent dit voor toekomstige bijscholingen?
2. Met data haal je méér uit je zorgtechnologie
Zorgtechnologie wordt veel ingezet om cliënten meer regie te geven en de werkdruk van zorgmedewerkers te verlichten. Toch zijn er ook twijfels over deze opbrengsten. Tegenvallende resultaten van de inzet van technologie komen deels doordat de data uit de zorgtechnologie vaak nog niet wordt gebruikt.
Zorgalarmering-systemen
Zorgalarmering-systemen worden bijvoorbeeld ingezet om de zorgmedewerkers te laten weten dat iemand zorg nodig heeft. In de praktijk komen er zo veel zorgalarmeringen binnen dat het de werkdruk verhoogd en medewerkers niet meer direct op alarmeringen kunnen reageren. Ze worden continu gestoord en worden alarm-moe.
De data van de alarmeringen geven medewerkers belangrijke informatie, namelijk over hoe vaak er wordt gealarmeerd, op welke tijdstippen, door wie en hoe snel er op wordt gereageerd. Deze inzichten kunnen zorgmedewerkers gebruiken om na te gaan of het ging om echte of loze alarmen, wie de veelbellers zijn en wat daarvan de achterliggende oorzaken zijn.
Met deze inzichten kunnen zorgmedewerkers de alarmering-systemen beter inzetten en de zorg aanpassen. Zo dragen ze wél echt bij aan betere kwaliteit van zorg en minder werkdruk.
3. Met data kun je de zorg meer persoonsgericht maken
Doordat we steeds vaker digitale zorgtechnologieën inzetten, is er ook steeds meer informatie beschikbaar. De combinatie van data uit verschillende zorgtechnologieën kan je veel vertellen over het leefpatroon van een cliënt. Zo weet en begrijp je beter wat er is gebeurd en kan je ook voorspellen wat er waarschijnlijk gáát gebeuren.
Voorbeelden gebruik data uit zorgtechnologieën
Door de data van ‘slim’ incontinentiemateriaal kun je bepalen wat een handig tijdstip is voor controle. Deze technologie heeft een sensor die aangeeft wanneer verschonen nodig is. Zo kan de bewoner tijdig worden geholpen en wordt deze niet onnodig gestoord.
Door data uit leefpatroonmonitoring te gebruiken kan je subtiele afwijkingen in het patroon zien die mogelijk wijzen op de ontwikkeling van onrust, probleemgedrag of een delier. Zo kun je op tijd reageren, erger voorkomen en de cliënt passende zorg bieden.
4. Data zorgt voor grip op de zorg
De inzichten uit data kan de zorg voor cliënten echt verbeteren. Door deze inzichten te gebruiken heb je een veel beter beeld bij wat er is gebeurd. De data zelf zeggen natuurlijk niet alles. Het is belangrijk om er samen met je collega’s over in gesprek te gaan.
Vragen om met elkaar in gesprek te gaan
Wat zeggen de data-inzichten? Herkennen we bijvoorbeeld dat een cliënt onrustig is? Of merken we inderdaad dat we sinds kort in de middag erg veel alarmeringen krijgen? Hoe zou dat kunnen komen? Of zijn er cliënten, waarbij de situatie is veranderd waardoor de zorgzwaarte toe lijkt te nemen?
Vaak bevestigen de data wat je al had opgemerkt of constateer je iets eerder. Data helpen om jouw gevoel objectief te maken en met elkaar na te denken over concrete verbeteracties of aanpassingen in de afspraken. Nadat de verbeteracties zijn uitgevoerd kan je de data-inzichten weer gebruiken om na te gaan of de veranderingen ook zichtbaar zijn in de data. Dat is dan een bevestiging dat er inderdaad iets is verbeterd.
5. Datagedreven werken is in de toekomst vanzelfsprekend
Het werken met data is voor veel zorgmedewerkers nieuw en absoluut niet vanzelfsprekend. Toch wordt het gebruik van data steeds meer vanzelfsprekend in de zorg. De data-inzichten worden net als AI een steeds belangrijker hulpmiddel, ook voor zorgmedewerkers.
Om écht datagedreven te werken zijn er collega's in het team nodig die hiermee aan de slag willen gaan en anderen hierin meenemen. Zo kunnen zij helpen een brug te slaan tussen de zorg en techniek. Hiervoor is tijd en ondersteuning nodig vanuit het management. In de praktijk verdient deze investering zich dubbel en dwars terug.
